Соңғы жылдары, барған сайын балалар мектепке дейінгі жастан бастап артық салмақтан зардап шегеді. Оған кінәлі, алиментарлы факторлар. Өкінішке орай, ата аналар бұған әрдайым назар аудармайды және бұл мәселемен айналыспайды.
Артық салмақ және семіру балаларда көптеген проблемаларды туғызады. Балалық семіру асқазан-ішек жолының, жүйке, жүрек қан тамыр, эндокриндік жүйесінің балалар ауруларының негізгі себебі болып табылады.
Балалық семірудің себептері.
Ересектердегі сияқты, балалардағы семіру себептердің қосындыларынан туындайды, бірақ оның ішіндегі ең негізгісі – түзілетін энергияның (тамақтанудан алынатын калориялар) және жұмсалатын организммен (негізгі зат алмасуда және дене белсенділікте жағылатын калориялар) сәйкес келмеуі. Балалық семіру тұқым қуалайтын және физиологиялық, психологиялық, диеталық факторлардың өзара әсерлесу нәтижесінде жиі дамиды.
Жанұя.
Семіруге ең көп бейім балалардың ата аналары да артық салмаққа шалдыққан. Бұл құбылысты тұқым қуалаушылықпен немесе балалардағы энергетикалық тепе-теңдікке әсер етуші ата аналық тағамдық тәртіпті моделдеумен түсіндіруге болады. Бастауыш сыныптағы оқушылардың ата аналарының жартысы ешқашан спортпен айналысқан жоқ және дене жүктемелерден қашқақтайды.
Дене белсенділігі.
Балалар үшін күніне 60 минут ұдайы дене белсенділігін жүргізу.
Диета және тамақтану.
Балаларға ашығуға болмайды немесе калорияны тұтынуды шамадан тыс шектеуге болмайды. Бұндай емдеу стратегиясы күйзеліс шақырып қана қоймай, сондай – ақ, баланың бойының өсуіне жағымсыз әсер беру мүмкін және «пайдалы тамақтануды» қабылдауға. Калориясы орташа шектелген теңдестірілген диета тұтынылатын майлар мен қанттардың санының төмендеуі есебінен; жеміс және жидектерді тұтынуды артуынан, сонымен қатар бұршақ дәнділер, тұтас астық тұқымдастар және жаңғақтар балалар семіруін емдеу үшін тиімді қолданылады. Сондай – ақ, диеталық тәрбиеге немқұрайлы қарауға болмайды. Дене жүктемесімен байланысқан диета – балалар семіруін емдеудің тиімді стратегиясы.
Балалар семіруіне жол бермеушілік.
Семіруді болдырмау жолдары емдеуге қарағанда жеңіл. Семіруді болдырмау көптеген жағдайда ата – ананың тәрбиесіне байланысты. Анасы нәрестені омырауымен емізуі керек, қашан бала тойғанын анықтай білу керек, сонымен қатар бөбектің рационына қатты тағамды қосуға асықпау керек. Бала қашан жетіледі, ата-анасы дұрыс тамақтануды қамтамасыз ету керек, төмен калориялы азық-түліктерді таңдау керек, зиянды фаст-фудтан қашуға тырысу керек, дене белсенділік дағдыларын дамыту керек, сонымен қатар, телебағдарламаларды көруді реттеу керек. Егер алдын алу шаралар тиімсіз болса немесе тұқым қуалаушылықтың әсерін толықтау жеңе алмаса, басыңқы тәрбие болып баланың дамуына өзін өзі қадірлеу мен өзіне сенімділік жатады.